‘จุฬาเวิร์ส’ ถูกพัฒนาขึ้นในปี พ.ศ. 2564  เป็นผลงานของคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เริ่มต้นโดย  รศ. ดร.กฤษฎา พนมเชิง  และ  รศ. ดร. ลัญฉกร  วุฒิสิทธิกุลกิจ  จากภาควิชาววิศวกรรมไฟฟ้า ที่มีความสนใจเกี่ยวกับเทคโนโลยี VR และเริ่มพัฒนาผลงานสำหรับการเรียนการสอน และโครงการ VR ร่วมกับหน่วยงานอื่น รวมถึงยังมีชมรมสอนนิสิตเรื่อง Metaverse

“ในวันที่แผ่นดินไหวปลายเดือนมีนาคมที่ผ่านมา กิจกรรมต่าง ๆ ในมหาวิทยาลัยถูกยกเลิก ตอนนั้นมีกิจกรรม open house ของคณะต่าง ๆ พอดี คณะวิทยาศาสตร์จึงนำเอาจุฬาเวิร์สไปใช้ แทนที่จะให้นักเรียนที่สนใจเดินทางมาเยี่ยมชมมหาวิทยาลัยถึงที่ เราก็มาเจอกันในโลกเสมือนของจุฬาเวิร์สแทน” รองศาสตราจารย์ ดร.กฤษฎา กล่าว

สำหรับ ‘จุฬาเวิร์ส’ มีลักษณะคล้ายคลึงกับคอนเซปต์ Metaverse  คือ เป็นแพลตฟอร์มโลกเสมือนจริงที่ออกแบบมาเพื่อให้ผู้ใช้งานมีปฏิสัมพันธ์และทำกิจกรรมร่วมกันผ่านร่างอวตาร (avatar) และเชื่อมโยงระบบการทำงานต่าง ๆ ของมหาวิทยาลัยไว้ด้วยกัน เป็นลักษณะคล้าย Online Learning แต่เนื้อหาด้านในใช้เทคนิค immersive learning เช่น วิดีโอ 360 องศา และ VR (Virtual Reality) 

องค์ประกอบของ ‘จุฬาเวิร์ส’ 

รศ. ดร.กฤษฎา อธิบายถึงจุฬาเวิร์ส ว่าประกอบด้วย 2 ส่วนหลัก คือ

1. Chulaverse World (CV World)  ประกอบด้วยเพจหลัก (main page) แผนที่ภายนอกอาคารแบบสามมิติ (3D outdoor map) ฉากสามมิติ (3D scene) และพื้นที่สามมิติ (3D space)

• เพจหลักสามารถสร้างบัญชีผู้ใช้ ตกแต่ง avatar แบบสามมิติ และเลือกเดินดูบริเวณต่างๆ ของมหาวิทยาลัยได้ เช่น คณะวิศวกรรมศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ หอสมุดกลาง และศาลาพระเกี้ยว
• สำหรับพื้นที่สามมิติและอาคารแบบสามมิติ จะแสดงกิจกรรมเสมือนจริงที่สำคัญต่างๆ เช่น การเรียนการสอน การสัมมนา การประชุม การแข่งขัน นิทรรศการต่างๆ โดยผู้ใช้จะสามารถใช้กล้อง ไมโครโฟน การแสดงอารมณ์ ช่องสนทนา การแสดงหน้าจอและที่จัดเก็บไฟล์ข้อมูล นิสิตและประชาชนผู้สนใจทั่วไป สามารถเข้าไป CV World ได้

2. Chulaverse Learn (CV Learn)

เน้นการพัฒนาแพลตฟอร์มให้สอดคล้องกับการเรียนรู้ตลอดชีวิต โดยมีการเก็บรวบรวมเนื้อหารายวิชาต่างๆ ในรูปแบบของเนื้อหาเสมือนจริง (Immersive Content) สามารถลงทะเบียนเรียน เรียนและออกประกาศนียบัตรได้ในส่วนนี้  

CV Learn สามารถเชื่อมต่อกับระบบ MyCourseVille และระบบการเรียนของแพทยศาสตร์ อย่าง MDCU MedUMore ได้ โดยเป็นพื้นที่ในการจัดเก็บ รวบรวม และนำเสนอเนื้อหาในรูปแบบเสมือนจริง ทั้งในรูปแบบ VDO 180/360 องศา, การสาธิตจำลองสถานการณ์ และ VR Tour ซึ่งสามารถสาธิตการจำลองสถานการณ์ต่าง ๆ และการเยี่ยมชมพื้นที่แบบเสมือนจริง

สำหรับการเข้าใช้งานนั้นมี 2 ช่องทาง ได้แก่

1. Virtual Reality (VR) ซึ่งอาศัยอุปกรณ์ เช่น headset หรือแว่นตา 3 มิติ
2. การใช้งานบน web browser (www.chulaverse.com)

“คอนเทนต์ที่เป็นลักษณะ VR ผู้ใช้ต้องสวมแว่นตาสามมิติและเข้าไปเรียนในชั้นเรียนได้ แต่ไม่ใช่ทุกคนจะมีแว่นตาสามมิติ ดังนั้น เราจึงมีทางเลือกให้ผู้ใช้เปลี่ยนมาใช้งานในจุฬาเวิร์สได้ โดยเข้า web browser แทน” รศ. ดร.กฤษฎา กล่าว

เมื่อสำรวจ ‘จุฬาเวิร์ส’ จะพบว่าจุดเด่นสำคัญของแพลตฟอร์มดังกล่าวคือ ‘ชั้นเรียนเสมือนจริง’ ใน CV World  ซึ่งปัจจุบัน นิสิตจุฬาฯ จาก 3 คณะ ได้แก่ คณะแพทยศาสตร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ และคณะวิทยาศาสตร์ ได้เริ่มทดลองเรียน ระดมความคิดเห็น และอภิปรายประเด็นต่าง ๆ ในชั้นเรียนเสมือนจริงแล้ว  

สำหรับองค์ประกอบของการเรียนใน ‘ชั้นเรียนเสมือนจริง’ รศ. ดร.กฤษฎา ยกตัวอย่างชั้นเรียนเสมือนจริงวิชา Exploring Robotics ของคณะวิศวกรรมศาสตร์ ที่มีนิสิตเข้าร่วม 40 คน

“อย่างแรก เราต้องสอนวิธีการใช้งานในห้องเรียนเสมือนจริงก่อน มีคู่มือ quick start ให้นิสิตอ่านก่อนว่าเมื่อเลือก avatar เสร็จแล้วจะมีปฏิสัมพันธ์อย่างไร จะเดินจะวิ่งอย่างไร เมื่อนิสิตคุ้นเคยกับการใช้ avatar แล้ว การใช้งานต่อก็จะไม่ยากแล้ว”

ในขณะที่เรียน ก็ยังตอบโจทย์ผู้เรียนที่สำคัญคือ เวลานิสิตเรียนทาง Zoom มักจะปิดกล้องเรียน แต่สำหรับชั้นเรียนใน CV World จะมี avatar ไปทำกิจกรรมแทน ซึ่งอย่างน้อยอาจารย์ก็จะเห็นตัวที่แทนไปยืนบนเวทีนำเสนองาน 

สำหรับวิชาเชิงปฏิบัติการ อย่างในคณะแพทยศาสตร์ นิสิตก็สามารถเข้าสู่ CV Learn โดยการใส่แว่นตาสามมิติเพื่อเรียนรู้วิธีการทำหัตถการต่าง ๆ เช่น ปั๊มหัวใจ ผ่าตัด จับชีพจรคนไข้ ทำให้รู้การปฏิบัติงานเบื้องต้นก่อนที่จะไปปฏิบัติที่หน้างานจริง

ทั้งนี้ ในปัจจุบันจุฬาเวิร์สมี Immersive Content เกี่ยวกับวิชาการแพทย์ทั้งหมด 13 เรื่อง และมีผู้ใช้งานในช่วง 12 เดือนหลังจากจบโครงการราว 1,000 คน แม้จะได้รับผลตอบรับดี แต่ก็มีผู้ใช้ที่สะท้อนว่าการใช้งานบางส่วนยัง ไม่ได้ปรับให้สะดวกและง่ายกับการใช้งานเฉพาะบุคคล

“ในส่วนของ Immersive Content ขณะนี้เรากำลังสร้าง content ทางด้านการรักษาผู้ติดยาเสพติดเป็นการทำงานร่วมกับสถาบันบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดแห่งชาติบรมราชชนนี (สบยช.)”  รศ. ดร.กฤษฎา กล่าว.